Behoor jij tot die grote groep mensen die het lastig vindt om z’n plek te nemen? Die moeite heeft om tijd en ruimte voor zichzelf te vragen, zowel fysiek als mentaal? Herken je het schuldgevoel omdat je anderen niet wilt teleurstellen en daarom wat anderen willen voor laat gaan op wat jij zelf eigenlijk wilt? Lees dan vooral verder, want in deze blog leer ik je hoe je meer jouw plek in kunt nemen en zonder schuldgevoel kan kiezen voor wat jij zelf wilt.

Aan het innemen van je plek gaat nog een stap vooraf. Het vraagt namelijk dat je eerst je eigen grenzen én die van anderen herkent en erkent. Plek innemen en grenzen (h)erkennen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en gaan hand in hand. Veel vervelende gevoelens en emoties die leiden tot ruzies en miscommunicatie hebben te maken met het overschrijden van de eigen grenzen en die van anderen.

Waarom is het belangrijk om grenzen aan te geven?

We hebben een bepaalde fysieke en mentale ruimte nodig om ons veilig te voelen. Ken je dat gevoel van onrust in je lichaam als iemand te dichtbij je staat of zit? Of dat je druk voelt door iemands manier van communiceren? Het voelt ongemakkelijk in je lichaam en in je hoofd wordt het een warboel.

Ons lichaam heeft een bepaalde ruimte nodig om onze geest aanwezig te kunnen laten zijn. Als de ruimte om ons lichaam te klein is, zal onze geest vertrekken. Dat kan zich uiten in concentratie verlies, niet meer helder kunnen denken, druk worden in gedrag en/of mentaal volledig verdwijnen. De 1,5 meter in de Corona tijd werd door veel mensen als prettig ervaren en dat was niet alleen omdat we daarmee het virus op afstand hielden.

Hoe weet je dat er een grens is overschreden?

Het is heel waardevol om je bewust te zijn hoe groot jouw eigen ruimte is én hoe groot die van anderen. Het grootste deel van onze communicatie non-verbaal. De eerste signalen herkennen als er een grens in het gedrang komt, is dan ook heel belangrijk. Hoe eerder je het in de gaten hebt, hoe makkelijk het is om een grensoverschrijding te voorkomen. Zowel als het gaat over dat jouw grens overschreden wordt, als dat jij de grens van iemand anders overschrijdt.

Hieronder geef ik 5 stappen om jouw grens te herkennen. Als je ze stap voor stap volgt, zul je merken dat het steeds makkelijker wordt om je grenzen te voelen en aan te geven.

Stap 1:  Luister naar je lichaam

De belangrijkste tool dat je kunt gebruiken bij het (h)erkennen van grenzen heb je altijd bij je, dat is je lichaam. Je lichaam geeft je belangrijke informatie over hoe het gesteld is met jouw ruimte en de grens daarom heen. Als iemand te dichtbij komt – fysiek of mentaal – reageert je lichaam daarop met verandering in je ademhaling en je hartslag. Je ademhaling wordt oppervlakkiger, je gaat je adem inhouden en je hartslag gaat omhoog. Ook is er grote kans dat er ergens in je lichaam een emotie voelt.

Stap 2: Onderzoek de emotie

De emotie die je kan vertellen dat er een fysieke of emotionele grens is overschreden, is boosheid.  Luister je niet naar deze emotie, dan voelt deze emotie zich ‘niet gehoord’, en kan deze zich intensiveren tot kwaadheid en woede. Gebeurt het jou wel eens dat je (schijnbaar) zomaar tegen iemand uitvalt? Of dat je veel boosheid voelt in je? Dan kan het dus zomaar zijn dat er een ‘grensconflict’ gaande is en dat je eerdere signalen van je lichaam hebt genegeerd. Een andere manier waarop kwaadheid zich kan vermommen, is in verveling of apathie. Dit is een zgn. ‘geweldloze’ strategie om boosheid waar je geen raad mee weet weg te stoppen.

De tijd nemen om bewust te luisteren naar wat je lichaam je te vertellen heeft, is een belangrijke eerste stap in het aangeven van je grens.

Stap 3: Bevraag het gevoel

De volgende stap die je zet is het gevoel dat er door de emotie in je lichaam is te bevragen. Zoals gezegd gaat boosheid vaak over grenzen. Nadat je de emotie in je lichaam hebt waargenomen ga je met je aandacht naar de plek gaan waar je deze voelt. Nodig het gevoel uit om groter te worden, zo groot als het maar wil. Stel het de vraag welke boodschap het voor je heeft. Of specifieker in het geval van boosheid; welke grens moet worden gesteld of hersteld?

We zijn veelal gewend om emoties en gevoelens weg te stoppen, ze juist niet te willen voelen en zeker niet toe te laten. Terwijl dat nou precies het enige is dat gevoelens en emoties willen: hoor en voel me, laat me er zijn en vertellen wat ik je te zeggen heb! Als ze zich gehoord voelen, zullen ze verdwijnen. Maak van je lichaam je bondgenoot en maak gebruik van de informatie die het heeft voor je.

Stap 4: Ontvang het antwoord

Je lichaam kan op allerlei manieren antwoord geven en hoe het dat doet verschilt per persoon. We hebben allemaal onze eigen voorkeurscommunicatie. Het antwoord kan komen in de vorm van een woord dat ik je opkomt, een beeld dat je ziet, een sensatie die je voelt in je lichaam, een geur die je ruikt. Het is goed om de manier waarop jouw lichaam met je communiceert te leren kennen door het vragen te stellen en nieuwsgierig te zijn naar hoe je lichaam antwoord.

Het kan zijn dat je het antwoord wel ontvangt, maar niet direct begrijpt. Vertrouw er dan op dat er ‘iets’ in gang wordt gezet na het ontvangen van het antwoord en dat het je op een later moment duidelijk zal worden wat je lichaam met het gegeven antwoord bedoelde. Het lichaam zelf begrijpt de boodschap en wacht geduldig af tot jij het ook begrijpt.

Heb er ook vertrouwen in dat je lichaam je zoveel informatie geeft als er nodig is én dat je aankan op dit moment. Klinkt het nu een beetje vreemd of eng om dit te doen, ik nodig je van harte uit om er mee te experimenteren.

Stap 5: Neem actie!

Nadat je het antwoord hebt ontvangen is het tijd voor actie! Stel jezelf de volgende twee vragen:

• Wat is er nodig om het ontvangen antwoord naar de praktijk te vertalen?
• Wat kan jij doen om het grensconflict te beëindigen?

Bedenk dat je het meeste invloed hebt op je eigen gedrag en dat de benodigde verandering vooral daar zit. Dingen die je kunt doen:

• Oefen met vriendelijk Nee zeggen tegen een ander, dat is immers een JA tegen jezelf.
• Wees je bewust van jouw lichaamstaal en pas die zo nodig aan.
• Durft te experimenteren
• Hou het klein – maak het niet groter en zwaarder dan nodig is
• Onderzoek wat werkt voor jou en herhaal dat
• Vier je succes!

Leren van de beste leermeesters

Weet je wie er goed zijn in het (h)erkennen van grenzen? Paarden! En daar kunnen we als mensen veel van leren. Paarden reageren namelijk niet op de woorden die je zegt, maar op de energie waarmee je het zegt en actie onderneemt. Zonder oordeel laten ze je feilloos ervaren ‘hoe je het doet’. Het mooie en leerzame is dat ze direct reageren als er iets verandert in de manier waarop je het doet.

Daarom werk ik zo graag met paarden om mensen te laten ervaren hoe ze hun grenzen kunnen aangeven en daarmee hun eigen plek kunnen innemen. Door het zelf te ervaren neem je de verkregen inzichten gemakkelijk mee in je dagelijks leven. Je wordt gegarandeerd veel duidelijker in het aangeven van je eigen grenzen én je zult veel gemakkelijker de grenzen van anderen (h)erkennen.

In mijn workshop Grenzen als basis voor verbinding besteden we uitgebreid aandacht aan de hierboven beschreven vijf stappen. Daarnaast is er ruimte voor het uitwisselen van ieders ervaringen rond het thema grenzen. In oefeningen met elkaar en met de paarden ga je ervaren wat de signalen van jouw lichaam zijn en welke tools je tot je beschikking hebt om je eigen grenzen makkelijker te stellen en die van anderen te respecteren. 

Interesse? Kijk hier voor meer informatie of stuur me een berichtje.